“Yemezsen Arkandan Ağlar” projesi

BASE 2023’ün co-sponsoru Jumbo, bu yıl BASE işbirliğiyle ikinci kez sanatçıların Jumbo markasını ve ürünlerini sanatsal yorumlarıyla ifade ettikleri eserlerin bir araya geleceği özel bir sergi gerçekleştirdi.

Doğayı ve geleceği korumak için vazgeçilemez olanı sürdürülebilir kılmak, her gün geleceğe yatırım yapmak dünyamızı korumanın en verimli yolu olduğu fikriyle ortaya çıkan “Zamanın İzinde”, yemeğin hazırlanma aşamasından sunum aşamasına kadar tüm süreçlerinde; tükenen, kırılan, zarar gören ve tekrar kullanılması mümkün olmayan zamansız tasarımları, sanatla yeniden yaşama katmayı amaçladı.

İstanbul Akaretler Sıraevleri No:43’te 13-17 Aralık 2023 tarihleri arasında düzenlenen sergiye, ben de “Yemezsen Arkandan Ağlar” isimli projemle katıldım. Sürdürülebilir gıda ve gıda israfı üzerine çalıştığım proje 4 dijital baskı ve 1 adet enstalasyondan oluşmakta.

Proje, eskiden annelerimizin tabağımızda yemek kalmasın diye söyledikleri “yemezsen arkandan ağlar” lafından yola çıkarak, dünya genelinde gıda israfı konusunu gündeme getiriyor. Ve sürdürülebilir gıda konusunu irdeliyor.

Savaşlar sonrası yerlerinden edilen, kıtlık ve fakirlik gören annelerin en güzel lafıydı “yemezsen arkandan ağlar” lafı.

Gelişen gıda üretim teknolojileriyle beraber yaşanan görece bolluk sonrası arkamızdan ağlamayan yemekler, obezite gibi tedavisi için yılda 2 trilyon dolar harcanan büyük sorunlarla karşımıza çıktı.

Bu görece bolluk dönemi, obezitenin yanında büyük bir israf fırtınasını da beraberinde getirdi. Dünyanın bir kısmı güvenli gıdaya ulaşabiliyor ama israfı önleyemiyordu. Diğer kısmının ise güvenli gıdaya erişimi çok kısıtlıydı. Hatta gelişmiş ülkelerdeki (ABD ve Avrupa) israf edilen gıda ile, dünya nüfusunun 3 katını beslemek mümkündü.

İşler çığırından çıkmış, sosyete masalarında, tabakta yemek bırakmak bir adet haline gelmişti. Gelişmiş ülkeler keyfi israf yaparken, gelişmekte olan ülkelerde israf, daha tüketiciye ulaşmadan, altyapı yetersizliğinden gerçekleşiyordu.

Oysa sürdürülebilir beslenme ile sorunları aşmak mümkündü. Emisyon oranı yüksek et ve balık tüketimi yerine, emisyon oranı düşük sebze ve meyvelere yönelmek yahut tabağına ağlatmayacağın ve seni de ağlatmayacak kadar yemek koymak gibi…

Proje kapsamında dünya üzerinden 5 sofrayı göstermeye çalıştım. ABD, Uzakdoğu, İtalya ve Türkiye sofralarında israf edilmiş, bozulmuş, kurtlanmış gıdaları görürken, Burundi sofrasında (enstalasyon) yiyecek bir şey yok.