Time lapse sistemi satın almak ve time lapse hizmeti almak hakkında
Günümüzde time lapse yaptırmak isteyenlerin karşısına iki seçenek çıkıyor. Bunlardan biri otonom denen ayarlarını yaptıktan sonra bırakıp gittiğiniz sistemler. Bir diğeri ise time lapse işini bir hizmet olarak aldığınız sistemler. Gerçi bu sistemler de otonom çalışıyor. Yani proje boyunca kimse yanlarında durmuyor, görüntüler el yordamıyla alınmıyor, belli zaman aralıklarında fotoğraf çekip gönderiyorlar. Fakat aralarındaki en büyük fark biri sistem alımı, diğeri ise hizmet alımı.
Öncelikle long term dediğimiz uzun süreli time lapse hakkında biraz bilgi vermek isterim. Long term time lapse sistemleri zaten görevleri nedeniyle otonom çalışmak zorundalar. Aksi takdirde maliyetler inanılmaz boyutlara ulaşır. Görüntü kayıplarının önüne geçilemez. Lakin sistemler çevrimiçi bir ağa bağlı olarak çalışmadıklarından görüntüde yahut sistemde meydana gelecek bir sorunu tespit edemezsiniz. Dolayısıyla otonom ve bir ağa bağlı olmayan sistemler proje sahibini mutlu etmeyecektir. Öyleyse hizmet alımı da yapsanız, sistem alımı da yapsanız öncelikli bakmanız gereken şey sistemlerin çevrimiçi olmasıdır.
Long term time lapse sistemlerinde bir diğer konu da enerjidir. Projenin bulunduğu yere göre bazen şehir cereyanı bazen solar enerji hatta rüzgâr enerjisi kullanmak gerekebilir. Hizmet alımı yaptığınızda da, sistem alımı yaptığınızda da kullanacağınız sistemler bu özelliklere sahip sistemler olacaktır.
Kabaca özetleyecek olursak sistem olarak yahut hizmet olarak alımda herhangi bir fark bulunmaz. Fakat teknik özellikler dışında bir takım özel ve çok önemli farklar vardır.
Sistem satın alma durumu
Time lapse sistemi satın almanın başlıca nedeni, sistemi farklı projelerde de defalarca kullanmaktır. Yani sistemi alan bir inşaat firması ise, sistemi önce A sonra B,C,D,… Projelerinde de kullanmayı düşünür. Böylece maliyetleri düşüreceğine inanır. Peki gerçekten böyle midir? Satın aldığınız sistemin arkasında kim vardır? Sony, Porsche, Arçelik? Bu sistemlerin kalbinde Canon, Nikon gibi DSLR fotoğraf makineleri bulunur. Diğer kısımları ise ağ bağlantısını yapan ve enerjiyi düzenleyen sistemlerden oluşur. Sistemin kalbinde bulunan DSLR fotoğraf makineleri günlük kullanım için dizayn edilmemişlerdir. Dolayısıyla long term (uzun süreli time lapse) time lapse sistemiyle düzgün bir şekilde çalışamazlar. Lakin bu sistemler bazen 40-50 derece sıcak altında saatlerce kavrulurlar. Bunun sonucunda da ömürleri kısa olur, sık sık düzeltilmesi zor ve maliyetli arızalar çıkarırlar. Sistemi satın aldığınızda, sistemi satan size kendi üretmediği bu ürünün garantisini verebilecek mi? Maalesef DSLR fotoğraf makineleri ucuz değildir. Satın aldığınız sistemi onlarca farklı projede kullanmayı düşünüyorsanız, bu düşüncenizi hızlıca terk etmelisiniz. Bazen proje devam ederken DSLR makine değiştirmek zorunda kalınabiliyor. Aklınızda bulunsun.
Sistem satın aldığınızda karşınıza çıkacak bir diğer konu da uzmanlık olacaktır. Öyle ya her işin bir uzmanlığı olup, herkes bir diğerinin mesleğini icra edemiyor. Sistemi satın aldınız, uygun bir yere kuracaksınız diyelim. Neye göre kuracaksınız, hangi önemli konuları göz önünde bulunduracaksınız, güneşin konumu nasıl olacak, kadraj nasıl olacak, fotoğraflar arası zaman aralığı ne olacak, proje sona erdiğinde elinizdeki binlerce fotoğrafı nasıl, ne şekilde bir video haline getireceksiniz ve bu, ne kadar profesyonelce olacak? Ben size hemen anlatayım. Sistemin kurulumu ve takibi bilgi işlem departmanına havale edilecek. Ve denilecek ki “sen kuracaksın ve takibini yapacaksın hatta videoyu da sen yapacaksın”. Bilgi işlem çalışanı üfleye püfleye hiç anlamadığı bu konunun içinde bulacak kendini. Ufuk çizgisini, güneşin konumunu, kadrajı, netliği doğru düzgün ayarlamadan sistemi kuracak. Bir-iki gün takibini yapacak sonra diğer işlerin yoğunluğundan unutulup gidecek. Patron n’oldu bizim time lapse dediğinde koştura koştura sistemleri kontrol edecek ve belki o esnada sistemlerin çalışmadığını, kamera camının kirli olduğunu yahut çalışanların sistemi söküp bir kenara koyduğunu görecek (Tecrübeyle sabittir). O zamana kadar kaybolan görüntülerin telafisi var mı, zamanı geriye çevirebiliyor musunuz?
Nedense insanlar ve şirketler time lapse işini çok basit bir iş gibi görüyorlar. Oysa time lapse video editörleri gecelerini gündüzlerine katarak binlerce fotoğraf ve yazılımla mücadele ederler. Uzun süren render işlemleri, işin senaryo kısmı, toplantılar hep müşteriye en iyi ve izlenebilir videoyu sunmak içindir. İşi video editörlük olmayan bir bilgi işlem çalışanından mucize bekliyorsanız yanılıyorsunuz. Ayrıca ücreti karşılığında farklı bir yere kurgu yaptırmak isterseniz karşınıza uçuk rakamlar çıkabilir, bu da aklınızda bulunsun.
Peki işler time lapse hizmet alımında nasıl yürüyor?
Time lapse hizmet alımı
Benim her zaman belirttiğim bir konu var o da şu: “time lapse teknik bir iş değildir, prodüksiyon işidir” Bu cümleden, time lapse tekniğinin uzmanlık gerektiren, herkesin yapamayacağı bir iş olduğunu anlamış olmalısınız. İşler, hiçbir zaman sistem satanların anlattığı gibi rahat yürümez. “2 tane vidayla şuraya sabitle, zaman ayarını yap düğmeye bas ve git” kadar basit değildir iş. Yukarıda anlattım zaten.
Time lapse sistemleri ağırlıklı olarak şantiye alanlarında kullanılıyor. Ve şantiye alanları her türlü kirin, pisliğin olduğu yerler. Ayrıca şantiye çalışanlarının psikolojik durumları öncelikle kendi işlerini halletmek şeklinde gelişmiş. Bu yüzden de sizin oraya kurduğunuz kamera, onlar için hiçbir şey ifade etmiyor. Kafalarına göre kimseye haber vermeden söküp bir kenara koyabiliyorlar yahut çalışırken dikkat etmeyip çarpıp kadrajını bozabiliyorlar. Ve hatta o şantiyede o kamera çalınabiliyor bile. Bunlar hep yaşanmış şeyler. Kayaşehir’de bir günde 3 kameramız birden çalındı.
Fazla uzatmadan hizmet alımı nasıl oluyor bahsedelim. Siz ilgili firma ile iletişime geçtiniz, teklif aldınız ve tamam dediniz. Hizmet veren firma keşif yaptıktan sonra gerekli hazırlıklarını yapıp kuruluma geliyor ve tecrübelerine göre kameraları konumlandırıyor. Bu esnada alan ve projeyle ilgili detaylı bilgiyi alıyorlar. Projenin önü neresi, arkası neresi, güneşin konumu, proje süresi, yükseklik, genişlik vs profesyonel fotoğrafçılar tarafından belirleniyor. Sistemler çalışmaya başladıktan sonra size bir kullanıcı adı ve şifre veriliyor. Bir web ara yüzünden projenin gelişimini siz de takip edebiliyorsunuz. Kameralar günlük olarak hizmet aldığınız firma tarafından kontrol ediliyor. Kadraja girmiş istenmeyen objeler, kadraj sapmaları, görüntü taşmaları, teknik sorunlar, lens kirliliği gibi durumlar size hızlıca bildiriliyor ve aynı hızda müdahale edilip, görüntü kayıplarının önüne geçiliyor. Yani projeniz sürekli kontrol altında, takip ediliyor. Projeniz sona erdiğinde de işini bilen profesyonellerce fotoğraflar işleniyor, ek görüntülerle (hava çekimi, detay çekimi gibi) zenginleştirilip size teslim ediliyor. Kurguda değiştirilmesini istediğiniz bir bölüm olduğunda karşınızda anında muhatap bulabiliyorsunuz. Müzik hoşunuza gitmediyse söylüyorsunuz, bir köşesinde logonuz mu olsun, hemen yapılıyor. Video dosyasını whatsapp üzerinden, sosyal medya üzerinden paylaşılabilir bir hale mi getirmek istiyorsunuz, destek yanınızda!
Bir hayvan sürüsünde köpek de oluyor çoban da. Ama köpek tek başına sürüyü yönetebiliyor mu? Hayır. Yahut yemek yapmayı bilmiyorsunuz ama markete gidip yemeklik malzeme alıp eve geliyorsunuz, ne yapacaksınız? Time lapse işini, işi bilen birine verin. Referanslarını inceleyin, hangi firmalarla çalışmış bakın, çalışılan firmalar mutlu mu araştırın. Emek ve para harcadığınız projenizi sadece bir köpeğe emanet etmeyin, iyi bir çoban bulun. İyi günler.
Tolga AKBAŞ
0535 893 43 26
tolga@akbas.biz
More Stories
Time lapse ve Entropi: Zamanın Akışında Karmaşıklık ve Düzenin Dansı
“Yemezsen Arkandan Ağlar” projesi
Time lapse sadece 3 karede!